czwartek, 20 stycznia 2011
Nawet jest gdzie spać;)
Jeśli ktoś chce zwiedzić tę małą, piękną miejscowość to jest nawet gdzie spać;)
Zajazd Pod Dębem organizuje wesela, 18-stki i inne imprezy okolicznościowe:) Znajduje się blisko zbiornika wodnego, z którego latem cieszą się mieszkańcy lubiący pływać oraz łowić ryby:)
http://www.zajazd.pod.debem.com.pl/
Zajazd Pod Dębem organizuje wesela, 18-stki i inne imprezy okolicznościowe:) Znajduje się blisko zbiornika wodnego, z którego latem cieszą się mieszkańcy lubiący pływać oraz łowić ryby:)
http://www.zajazd.pod.debem.com.pl/
wtorek, 18 stycznia 2011
Historia gminy Łazy
Historia
Pierwsze ślady obecności człowieka natych terenach datowane są naokoło 120 000 lat p.n.e. Znaleziskaarcheologiczne potwierdzająwystępowanie osadnictwa również wielupóźniejszych kultur. Około 40 000lat p.n.e. w okresie paleolitu górnegopojawiły się kultury człowiekarozumnego, które pozostawiły po sobienarzędzia kamienne i wykonane zkości zwierząt. Około 5 000 lat p.n.e.napłynęła tutaj ludnośćwyrabiająca narzędzia ceramiczne, uprawiającarośliny i hodującazwierzęta.
W okresie wczesnegośredniowiecza, tj. około VII w.n.e., powstały pierwsze grodziskanależące prawdopodobnie dodomniemanego państwa Wiślan. Wyraźny rozwójosadnictwa nastąpił wokresie od XII do XIV wieku i był związany zpowstawaniem licznych osadi grodów, zakładanych na prawie niemieckim. WXIV wieku w skład ZiemiKrakowskiej wchodziło 5 miejscowości,stanowiących większą częśćdzisiejszego obszaru gminy: Grabowa,Niegowonice, Wiesiółka, Wysoka iCiągowice. Wieś Chruszczobród należałanatomiast do KsięstwaSiewierskiego i została włączona doRzeczpospolitej dopiero w 1790roku. W skład dóbr ogrodzienieckich,które Włodek z Charbinowic,cześnik krakowski i starosta lubelski, w1386 roku otrzymał od królaWładysława Jagiełły wchodziły wsie:Niegowonice, Wiesiółka i Wysoka.Nieco później do dóbr tych dołączyły:Grabowa i Rokitno Szlacheckie.
WXVI wieku po powstaniupowiatów dzisiejszy obszar gminy Łazy znalazłsię w obrębie dwóchpowiatów: lelowskiego i krakowskiego. Przynależnośćadministracyjnaposzczególnych miejscowości pozostała w zasadzie niezmieniona aż doczasów rozbiorów. Do powiatu krakowskiego należały:Grabowa, Hutki Kankii Niegowoniczki, a do powiatu lelowskiego -Niegowonice, Wiesiółka,Wysoka, Ciągowice, Rokitno Szlacheckie i Turza.
W XVII wiekuwielkiego spustoszenia dokonał potop szwedzki, wczasie którego toczyłysię ciężkie bitwy między Szwedami a wojskamiStanisława Warszyckiego -ówczesnego właściciela dóbr ogrodzienieckich.Bitwy te spowodowałyzniszczenie fortyfikacji nadgranicznych wGrabowej, doprowadziły doruiny zamek w Ogrodzieńcu oraz "wymazały" zmapy niektóre miejscowości,jak np. Mierzewice koło Chruszczobrodu.
Trzecirozbiór Polskipołożył kres niepodległemu państwu i spowodował podziałziem polskichpomiędzy państwa zaborcze: Rosję, Prusy i Austrię.Granica międzyzaborem pruskim i austriackim ustalona została na rzecePilicy. Całyobszar dzisiejszej gminy Łazy znalazł się w granicachpaństwa pruskiegojako tzw. Nowy Śląsk. W okresie wojen napoleońskichpo zawarciu pokoju wTylży 7 lipca 1807 roku obszar ten włączono doodtworzonej namiastkipaństwa polskiego - Księstwa Warszawskiego. Namocy konwencji elbląskiejz 12 listopada 1807 roku do KsięstwaWarszawskiego włączono całeZagłębie Dąbrowskie.
KlęskaNapoleona pod Moskwą i KongresWiedeński w 1815 roku były przyczynąutworzenia przez zaborców nowegotworu państwowego, KrólestwaPolskiego, w skład którego weszły ziemiedawnego powiatu siewierskiego,a wraz z nimi miejscowości należącedzisiaj do gminy Łazy. Obszar tenaż do początku I wojny światowejpozostawał pod silnym wpływem Rosji.
MiejscowośćŁazyprawdopodobnie po raz pierwszy na mapach pojawiła się około roku1790 ibyła wówczas niewielkim przysiółkiem Rokitna Szlacheckiego.Swójdynamiczny rozwój zawdzięczała powstaniu linii kolejowej -DrogiŻelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, którą uruchomiono w 1848 roku.
Wdobiepowstania styczniowego linie kolejowe stanowiły głównąarteriękomunikacyjną, o której opanowanie walczyły obie strony. W dniu22marca 1863 roku doszło do starcia oddziału powstańczegoTeodoraCieszkowskiego z oddziałem rosyjskim w Kuźnicy Masłońskiej podŁazami.Po upadku powstania styczniowego obszar ZagłębiaDąbrowskiegopodzielono na kilka mniejszych rejonów i wyznaczonokomendantówwojskowych. Łazy administracyjnie wchodziły w skład gminyRokitnoSzlacheckie.
Po zakończeniu I wojny światowej iodzyskaniuprzez Polskę niepodległości Łazy z pobliskimi miejscowościamiwchodziływ skład powiatu będzińskiego. Dopiero 1 stycznia 1927 roku namocyrozporządzenia rządu Rzeczypospolitej Polskiej dokonano nowegopodziałuadministracyjnego tych terenów i z powiatu będzińskiegowyłączono gminęRokitno Szlacheckie włączając ją do nowoutworzonegopowiatuzawierciańskiego w województwie kieleckim.
20 stycznia1945roku wojska radzieckie wyzwoliły Łazy i okoliczne miejscowościspodokupacji hitlerowskiej. Na terenie ówczesnegowojewództwaśląsko-dąbrowskiego, w powiecie zawierciańskim, utworzonogminę Łazy.
Tużpo wojnie przeprowadzono reformę rolną.Przejęto i rozparcelowanoziemię, nieruchomości ziemskie oraz przejętolasy na własność skarbupaństwa. Utworzono ogródki działkowe iprzydomowe. Zaczęły powstawaćjednostki obsługujące rolnictwo - wczerwcu 1945 roku odbyło sięzebranie założycielskie Gminnej SpółdzielniSamopomoc Chłopska. W 1948roku na walnym zebraniu podjęto decyzję opołączeniu się z OkręgowąSpółdzielnią Powszechną w Łazach. Popołączeniu się spółdzielni w jednącałość Gminna Spółdzielnia SamopomocChłopska w Łazach stała sięjedynym monopolistą handlowym i usługowym naterenie Łaz i gminy. W1953 roku utworzono Spółdzielnię Produkcyjną NoweŻycie w RokitnieSzlacheckim na bazie szkoły rolniczej założonej wsierpniu 1945 rokuoraz ziemi z parcelacji. W zachodniej części obecnieistniejącej gminyŁazy działało Państwowe Gospodarstwo Rolne w Wysokiej.
Największymizakładami nie związanymi z rolnictwem byłyCementownia Wysoka, ZakładyCeramiczne, Zakłady Materiałów Ogniotrwałychi zakłady Polskich KoleiPaństwowych (druga co do wielkości stacjatowarowa w Polsce).
Wlatach 40-tych rozpoczęły aktywnądziałalność domy kultury w Wysokiej,Łazach oraz kluby Ruchu m.in. wRokitnie Szlacheckim i Ciągowicach.Działały kina w Łazach i Wysokiejoraz zakładowe biblioteki: kolejowa,przy Cementowni Wysoka i ZakładachMateriałów Ogniotrwałych.
W 1948 roku powstała Gminna Biblioteka Publiczna w Łazach.
W1950roku powstał, działający do dziś, Bank Spółdzielczy w Łazach.Pierwszewalne zgromadzenie członków banku odbyło się 21 maja tegoroku, a 3sierpnia nastąpiła rejestracja w sądzie.
Po 1954roku w miejsceistniejących dotąd gmin powołano gromady - GromadzkieRady Narodowezostały utworzone w Rokitnie Szlacheckim,Chruszczobrodzie,Niegowonicach, Wysokiej i Ciągowicach. W Łazachpowstała Osiedlowa RadaNarodowa.
W latach 60-tych nastąpiłdynamiczny rozwójwiększości miejscowości wchodzących obecnie w składgminy Łazy. Budowanebyły wodociągi, elektryfikowane wsie, powstawałynowe drogi, oddawano doużytku nowe budynki szkolne w Wysokiej,Ciągowicach, Łazach i Grabowej.Założona została Spółdzielnia KółekRolniczych, która oprócz gospodarkiziemią organizowała wspólny zakupnasion, maszyn, nawozów sztucznych,materiałów budowlanych, narzędzi isprzętu rolniczego.
1stycznia 1967 roku Łazy otrzymały prawamiejskie. W tym czasie oddano doużytku Urząd Pocztowy, LecznicęZwierząt, budynek szkolny ZasadniczejSzkoły Zawodowej i TechnikumKolejowego wraz z internatem oraz stadionsportowy. Z inicjatywylokalnej społeczności w 1969 roku wysuniętoprojekt budowy zalewu wŁazach. W 1971 roku rozpoczęto budowę 8,5 hazalewu w dolinie Mitręgi,przy drodze prowadzącej do Niegowonic.
Poponownejreorganizacji systemu administracyjnego 1 stycznia 1973rokureaktywowano gminę Łazy w powiecie zawierciańskim. W 1975 rokugminaŁazy weszła w skład nowo utworzonego województwa katowickiego.
W1978roku otwarto Dom Towarowy, który był wówczas prowadzony przezGminnąSpółdzielnię. W 1982 roku w Łazach powstała SpółdzielniaMieszkaniowa,która została wyodrębniona ze Spółdzielni Mieszkaniowej wZawierciu zjednoczesnym przejęciem zaawansowanych prac budowlanych naosiedlu ZMS(w latach 90-tych zmieniono nazwę osiedla na Podlesie) izamieszkałegobudynku przy ulicy Jesionowej. W ciągu kilkunastu latoddano do użytku392 mieszkania o różnym metrażu, wybudowano pawilonhandlowy przy ulicySpółdzielczej, w którym obecnie mieści się apteka,Urząd Pocztowy,Telekomunikacja Polska SA, zakład fryzjerski, sklepyspożywcze iprzemysłowe.
Przemiany gospodarcze po 1989 rokuspowodowały, żewiększość placówek handlowych i usługowych zostałasprzedana bądźwydzierżawiona prywatnym właścicielom. W wynikuostatniej reformysamorządu terytorialnego, dokonanej w 1999 roku,gminę Łazy przyłączonodo województwa śląskiego.
Obiektyhistoryczne i zabytkowewystępujące na terenie gminy zostałyszczegółowo opisane przy każdej zmiejscowości wchodzących w jej skład.
Pierwsze ślady obecności człowieka natych terenach datowane są naokoło 120 000 lat p.n.e. Znaleziskaarcheologiczne potwierdzająwystępowanie osadnictwa również wielupóźniejszych kultur. Około 40 000lat p.n.e. w okresie paleolitu górnegopojawiły się kultury człowiekarozumnego, które pozostawiły po sobienarzędzia kamienne i wykonane zkości zwierząt. Około 5 000 lat p.n.e.napłynęła tutaj ludnośćwyrabiająca narzędzia ceramiczne, uprawiającarośliny i hodującazwierzęta.
W okresie wczesnegośredniowiecza, tj. około VII w.n.e., powstały pierwsze grodziskanależące prawdopodobnie dodomniemanego państwa Wiślan. Wyraźny rozwójosadnictwa nastąpił wokresie od XII do XIV wieku i był związany zpowstawaniem licznych osadi grodów, zakładanych na prawie niemieckim. WXIV wieku w skład ZiemiKrakowskiej wchodziło 5 miejscowości,stanowiących większą częśćdzisiejszego obszaru gminy: Grabowa,Niegowonice, Wiesiółka, Wysoka iCiągowice. Wieś Chruszczobród należałanatomiast do KsięstwaSiewierskiego i została włączona doRzeczpospolitej dopiero w 1790roku. W skład dóbr ogrodzienieckich,które Włodek z Charbinowic,cześnik krakowski i starosta lubelski, w1386 roku otrzymał od królaWładysława Jagiełły wchodziły wsie:Niegowonice, Wiesiółka i Wysoka.Nieco później do dóbr tych dołączyły:Grabowa i Rokitno Szlacheckie.
WXVI wieku po powstaniupowiatów dzisiejszy obszar gminy Łazy znalazłsię w obrębie dwóchpowiatów: lelowskiego i krakowskiego. Przynależnośćadministracyjnaposzczególnych miejscowości pozostała w zasadzie niezmieniona aż doczasów rozbiorów. Do powiatu krakowskiego należały:Grabowa, Hutki Kankii Niegowoniczki, a do powiatu lelowskiego -Niegowonice, Wiesiółka,Wysoka, Ciągowice, Rokitno Szlacheckie i Turza.
W XVII wiekuwielkiego spustoszenia dokonał potop szwedzki, wczasie którego toczyłysię ciężkie bitwy między Szwedami a wojskamiStanisława Warszyckiego -ówczesnego właściciela dóbr ogrodzienieckich.Bitwy te spowodowałyzniszczenie fortyfikacji nadgranicznych wGrabowej, doprowadziły doruiny zamek w Ogrodzieńcu oraz "wymazały" zmapy niektóre miejscowości,jak np. Mierzewice koło Chruszczobrodu.
Trzecirozbiór Polskipołożył kres niepodległemu państwu i spowodował podziałziem polskichpomiędzy państwa zaborcze: Rosję, Prusy i Austrię.Granica międzyzaborem pruskim i austriackim ustalona została na rzecePilicy. Całyobszar dzisiejszej gminy Łazy znalazł się w granicachpaństwa pruskiegojako tzw. Nowy Śląsk. W okresie wojen napoleońskichpo zawarciu pokoju wTylży 7 lipca 1807 roku obszar ten włączono doodtworzonej namiastkipaństwa polskiego - Księstwa Warszawskiego. Namocy konwencji elbląskiejz 12 listopada 1807 roku do KsięstwaWarszawskiego włączono całeZagłębie Dąbrowskie.
KlęskaNapoleona pod Moskwą i KongresWiedeński w 1815 roku były przyczynąutworzenia przez zaborców nowegotworu państwowego, KrólestwaPolskiego, w skład którego weszły ziemiedawnego powiatu siewierskiego,a wraz z nimi miejscowości należącedzisiaj do gminy Łazy. Obszar tenaż do początku I wojny światowejpozostawał pod silnym wpływem Rosji.
MiejscowośćŁazyprawdopodobnie po raz pierwszy na mapach pojawiła się około roku1790 ibyła wówczas niewielkim przysiółkiem Rokitna Szlacheckiego.Swójdynamiczny rozwój zawdzięczała powstaniu linii kolejowej -DrogiŻelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, którą uruchomiono w 1848 roku.
Wdobiepowstania styczniowego linie kolejowe stanowiły głównąarteriękomunikacyjną, o której opanowanie walczyły obie strony. W dniu22marca 1863 roku doszło do starcia oddziału powstańczegoTeodoraCieszkowskiego z oddziałem rosyjskim w Kuźnicy Masłońskiej podŁazami.Po upadku powstania styczniowego obszar ZagłębiaDąbrowskiegopodzielono na kilka mniejszych rejonów i wyznaczonokomendantówwojskowych. Łazy administracyjnie wchodziły w skład gminyRokitnoSzlacheckie.
Po zakończeniu I wojny światowej iodzyskaniuprzez Polskę niepodległości Łazy z pobliskimi miejscowościamiwchodziływ skład powiatu będzińskiego. Dopiero 1 stycznia 1927 roku namocyrozporządzenia rządu Rzeczypospolitej Polskiej dokonano nowegopodziałuadministracyjnego tych terenów i z powiatu będzińskiegowyłączono gminęRokitno Szlacheckie włączając ją do nowoutworzonegopowiatuzawierciańskiego w województwie kieleckim.
20 stycznia1945roku wojska radzieckie wyzwoliły Łazy i okoliczne miejscowościspodokupacji hitlerowskiej. Na terenie ówczesnegowojewództwaśląsko-dąbrowskiego, w powiecie zawierciańskim, utworzonogminę Łazy.
Tużpo wojnie przeprowadzono reformę rolną.Przejęto i rozparcelowanoziemię, nieruchomości ziemskie oraz przejętolasy na własność skarbupaństwa. Utworzono ogródki działkowe iprzydomowe. Zaczęły powstawaćjednostki obsługujące rolnictwo - wczerwcu 1945 roku odbyło sięzebranie założycielskie Gminnej SpółdzielniSamopomoc Chłopska. W 1948roku na walnym zebraniu podjęto decyzję opołączeniu się z OkręgowąSpółdzielnią Powszechną w Łazach. Popołączeniu się spółdzielni w jednącałość Gminna Spółdzielnia SamopomocChłopska w Łazach stała sięjedynym monopolistą handlowym i usługowym naterenie Łaz i gminy. W1953 roku utworzono Spółdzielnię Produkcyjną NoweŻycie w RokitnieSzlacheckim na bazie szkoły rolniczej założonej wsierpniu 1945 rokuoraz ziemi z parcelacji. W zachodniej części obecnieistniejącej gminyŁazy działało Państwowe Gospodarstwo Rolne w Wysokiej.
Największymizakładami nie związanymi z rolnictwem byłyCementownia Wysoka, ZakładyCeramiczne, Zakłady Materiałów Ogniotrwałychi zakłady Polskich KoleiPaństwowych (druga co do wielkości stacjatowarowa w Polsce).
Wlatach 40-tych rozpoczęły aktywnądziałalność domy kultury w Wysokiej,Łazach oraz kluby Ruchu m.in. wRokitnie Szlacheckim i Ciągowicach.Działały kina w Łazach i Wysokiejoraz zakładowe biblioteki: kolejowa,przy Cementowni Wysoka i ZakładachMateriałów Ogniotrwałych.
W 1948 roku powstała Gminna Biblioteka Publiczna w Łazach.
W1950roku powstał, działający do dziś, Bank Spółdzielczy w Łazach.Pierwszewalne zgromadzenie członków banku odbyło się 21 maja tegoroku, a 3sierpnia nastąpiła rejestracja w sądzie.
Po 1954roku w miejsceistniejących dotąd gmin powołano gromady - GromadzkieRady Narodowezostały utworzone w Rokitnie Szlacheckim,Chruszczobrodzie,Niegowonicach, Wysokiej i Ciągowicach. W Łazachpowstała Osiedlowa RadaNarodowa.
W latach 60-tych nastąpiłdynamiczny rozwójwiększości miejscowości wchodzących obecnie w składgminy Łazy. Budowanebyły wodociągi, elektryfikowane wsie, powstawałynowe drogi, oddawano doużytku nowe budynki szkolne w Wysokiej,Ciągowicach, Łazach i Grabowej.Założona została Spółdzielnia KółekRolniczych, która oprócz gospodarkiziemią organizowała wspólny zakupnasion, maszyn, nawozów sztucznych,materiałów budowlanych, narzędzi isprzętu rolniczego.
1stycznia 1967 roku Łazy otrzymały prawamiejskie. W tym czasie oddano doużytku Urząd Pocztowy, LecznicęZwierząt, budynek szkolny ZasadniczejSzkoły Zawodowej i TechnikumKolejowego wraz z internatem oraz stadionsportowy. Z inicjatywylokalnej społeczności w 1969 roku wysuniętoprojekt budowy zalewu wŁazach. W 1971 roku rozpoczęto budowę 8,5 hazalewu w dolinie Mitręgi,przy drodze prowadzącej do Niegowonic.
Poponownejreorganizacji systemu administracyjnego 1 stycznia 1973rokureaktywowano gminę Łazy w powiecie zawierciańskim. W 1975 rokugminaŁazy weszła w skład nowo utworzonego województwa katowickiego.
W1978roku otwarto Dom Towarowy, który był wówczas prowadzony przezGminnąSpółdzielnię. W 1982 roku w Łazach powstała SpółdzielniaMieszkaniowa,która została wyodrębniona ze Spółdzielni Mieszkaniowej wZawierciu zjednoczesnym przejęciem zaawansowanych prac budowlanych naosiedlu ZMS(w latach 90-tych zmieniono nazwę osiedla na Podlesie) izamieszkałegobudynku przy ulicy Jesionowej. W ciągu kilkunastu latoddano do użytku392 mieszkania o różnym metrażu, wybudowano pawilonhandlowy przy ulicySpółdzielczej, w którym obecnie mieści się apteka,Urząd Pocztowy,Telekomunikacja Polska SA, zakład fryzjerski, sklepyspożywcze iprzemysłowe.
Przemiany gospodarcze po 1989 rokuspowodowały, żewiększość placówek handlowych i usługowych zostałasprzedana bądźwydzierżawiona prywatnym właścicielom. W wynikuostatniej reformysamorządu terytorialnego, dokonanej w 1999 roku,gminę Łazy przyłączonodo województwa śląskiego.
Obiektyhistoryczne i zabytkowewystępujące na terenie gminy zostałyszczegółowo opisane przy każdej zmiejscowości wchodzących w jej skład.
Krótko o miejscowości
Miejscowość położona przy drodze nr 796 relacji Dąbrowa Górnicza-Zawiercie. Jej nazwa wywodzi się od miejsca położenia „wysoko na wzniesieniu. W stosunku do innych miejscowości na najwyższym wzniesieniu w okolicy.
http://www.zumi.pl/,woj.%20%A6l%B1skie_Wiesi%F3%B3ka%201,,19.4304896,50.4471168,1,7,namapie.html?cId=3451cad4f5fd00c799003aab006d0200fb11001b562fb859&sId=&moreCities=1&p=1
Na terenie wsi odnaleziono ślady osadnictwa ludzkiego z epoki kamiennej, a także z epoki brązu i żelaza, należące do kultury tużyckiej. Początkowo Wysoka była wsią Królewską, a w 1386r. Władysław Jagiełło nadał ją Włodkowi Ogrodzienieckiemu. Odtąd wchodziła w skład dominium (własności) Ogrodzienieckiego aż do 1492r. A następnie poprzez sprzedaż weszła do dóbr pilickich, do których należała do 1521 roku. W 1521r. Powróciła do dominium ogrodzienieckiego i należała do niego aż do czasu jego upadku.
Początkowo Wysoka należała do parafii w Sławkowie, aż do 9 maja 1459 roku kiedy to Biskup Krakowski Tomasz Strzempiński erygował parafię w Chruszczobrodzie w skład której weszła Wysoka.
Pod względem administracyjnym Wysoka należała do Ziemi Krakowskiej a po powstaniu powiatów w 1492r. Weszła w skład powiatu Lelowskiego i województwa Krakowskiego, do którego należała do czasów rozbiorów.
W 1790r. w Wysokiej było 36 zabudowań w tym dwór, browar, karczma, 2 domy żydowskie oraz kaplica. W 1791r. Powstał we wsi klasyczny pałac szlachecki.
W latach 1884-1885 powstaje cementownia Wysoka – zatrudniono 430 osób. Z wydanego zarządzenia wynika iż właściciele majątku i fabryki Cementu byli przychylni chrześcijaństwu.
Przepis wydany w 1898 roku mówi 4 soboty i wigilia znaczących świąt katolickich takich jak 1 i 6 stycznia, 25 marca, 15 sierpnia, 8 września Wniebowstąpienie Pańskie i w Wielki Czwartek, godziny pracy były tak dostosowane aby pracownicy mogli uczestniczyć w nabożeństwach. Brak danych gdzie były odprawiane nabożeństwa i msze święte.
W 1920 roku na osiedlu fabrycznym wybudowano budynek który pełnił funkcję szkoły podstawowej oraz prowizorycznej kaplicy w której była prowadzona katecheza dla dzieci i młodzieży. Był to okres w którym panowały dobre stosunki pomiędzy Dyrekcją Cementowni a władzami kościelnymi, przykładem tego są znaczki (tabliczki) na drzewcu Sztandaru Związków Zawodowych Cementowni Wysoka tzw „Gwoździe do sztandaru” na których widnieją nazwiska księdza Adama Opalskiego, proboszcza z Łaz w latach 1922-1957 i księdza Romana Ramusa, proboszcza z Chruszczobrodu.
10 lutego 1925 roku został zawarty konkordat pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Stolicą Apostolską. W jego następstwie 28 października tegoż roku ukazała się bulla (dokument papieski )Papieża Piusa X „Vixdum Poloniae Unitas” o nowym podziale administracyjnym Kościoła w Polsce. Powstała m.in. diecezja częstochowska w skład której weszła parafia Chruszczobród i przynależna Wysoka.
Na początku XX wieku parafia w Chruszczobrodzie należała do Dekanatu Zawierciańskiego, gminy Rokitno Szlacheckie, diecezji Częstochowskiej, województwa Kieleckiego i Starostwa Będzińskiego. W parafii ( jak wynika z kwestionariusza o stanie diecezji w 1925r. ) zanotowano 5101 katolików, 8 prawosławnych, 3 ewangelistów, 59 izraelitów.
http://www.zumi.pl/,woj.%20%A6l%B1skie_Wiesi%F3%B3ka%201,,19.4304896,50.4471168,1,7,namapie.html?cId=3451cad4f5fd00c799003aab006d0200fb11001b562fb859&sId=&moreCities=1&p=1
Na terenie wsi odnaleziono ślady osadnictwa ludzkiego z epoki kamiennej, a także z epoki brązu i żelaza, należące do kultury tużyckiej. Początkowo Wysoka była wsią Królewską, a w 1386r. Władysław Jagiełło nadał ją Włodkowi Ogrodzienieckiemu. Odtąd wchodziła w skład dominium (własności) Ogrodzienieckiego aż do 1492r. A następnie poprzez sprzedaż weszła do dóbr pilickich, do których należała do 1521 roku. W 1521r. Powróciła do dominium ogrodzienieckiego i należała do niego aż do czasu jego upadku.
Początkowo Wysoka należała do parafii w Sławkowie, aż do 9 maja 1459 roku kiedy to Biskup Krakowski Tomasz Strzempiński erygował parafię w Chruszczobrodzie w skład której weszła Wysoka.
Pod względem administracyjnym Wysoka należała do Ziemi Krakowskiej a po powstaniu powiatów w 1492r. Weszła w skład powiatu Lelowskiego i województwa Krakowskiego, do którego należała do czasów rozbiorów.
W 1790r. w Wysokiej było 36 zabudowań w tym dwór, browar, karczma, 2 domy żydowskie oraz kaplica. W 1791r. Powstał we wsi klasyczny pałac szlachecki.
W latach 1884-1885 powstaje cementownia Wysoka – zatrudniono 430 osób. Z wydanego zarządzenia wynika iż właściciele majątku i fabryki Cementu byli przychylni chrześcijaństwu.
Przepis wydany w 1898 roku mówi 4 soboty i wigilia znaczących świąt katolickich takich jak 1 i 6 stycznia, 25 marca, 15 sierpnia, 8 września Wniebowstąpienie Pańskie i w Wielki Czwartek, godziny pracy były tak dostosowane aby pracownicy mogli uczestniczyć w nabożeństwach. Brak danych gdzie były odprawiane nabożeństwa i msze święte.
W 1920 roku na osiedlu fabrycznym wybudowano budynek który pełnił funkcję szkoły podstawowej oraz prowizorycznej kaplicy w której była prowadzona katecheza dla dzieci i młodzieży. Był to okres w którym panowały dobre stosunki pomiędzy Dyrekcją Cementowni a władzami kościelnymi, przykładem tego są znaczki (tabliczki) na drzewcu Sztandaru Związków Zawodowych Cementowni Wysoka tzw „Gwoździe do sztandaru” na których widnieją nazwiska księdza Adama Opalskiego, proboszcza z Łaz w latach 1922-1957 i księdza Romana Ramusa, proboszcza z Chruszczobrodu.
10 lutego 1925 roku został zawarty konkordat pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Stolicą Apostolską. W jego następstwie 28 października tegoż roku ukazała się bulla (dokument papieski )Papieża Piusa X „Vixdum Poloniae Unitas” o nowym podziale administracyjnym Kościoła w Polsce. Powstała m.in. diecezja częstochowska w skład której weszła parafia Chruszczobród i przynależna Wysoka.
Na początku XX wieku parafia w Chruszczobrodzie należała do Dekanatu Zawierciańskiego, gminy Rokitno Szlacheckie, diecezji Częstochowskiej, województwa Kieleckiego i Starostwa Będzińskiego. W parafii ( jak wynika z kwestionariusza o stanie diecezji w 1925r. ) zanotowano 5101 katolików, 8 prawosławnych, 3 ewangelistów, 59 izraelitów.
Cementownia "Wysoka" jako trzecia w Polsce
Dzisiaj niestety Cementownia Wysoka to już tylko "przesypownia". Kiedyś jednak była to trzecia wybudowana w Polsce fabryka cementu,która swój cement-uważany za jeden z najlepszych, wysyłała swój produkt za ocean.
Zarys historyczny rozwoju przemysłu cementowego
Polska należy do nielicznych krajów, które jako pierwsze na świecie rozpoczęły w skali przemysłowej produkcję cementu. Należy zaznaczyć, że historia przemysłu cementowego zaczyna się w okresie, kiedy ziemie polskie objęte były trzema zaborami. Pierwszą fabrykę cementu uruchomiono na ziemiach polskich w 1857 r. w Grodźcu koło Będzina. Była to piąta z kolei fabryka cementu na świecie. W zakładzie w Grodźcu wypalanie klinkieru odbywało się w piecach szybowych, pracujących okresowo. Surowiec i klinkier przemielano w młynach żarnowych. Pierwsza produkcja wynosiła 3 tys. beczek po 164 kg, czyli około 490 ton na rok. W 1911 roku piece szybowe zastąpiono piecem obrotowym na metodę mokrą o wydajności dobowej 150 ton klinkieru. W owych czasach była to wielkość rekordowa.
kliknij aby powiększyć [29.jpg]
Cementownia "Grodziec" w 1857 roku
W 1872 roku na ziemiach zaboru pruskiego wybudowano mały zakład produkcji cementu w Wejherowie z piecami szybowymi, które zastąpiono w 1906 r. piecem obrotowym.
Jako trzecia, uruchomiona została na terenie zaboru rosyjskiego cementownia "Wysoka" w roku 1885 w Łazach koło Zawiercia. Produkowała ona cement metodą suchą. Początkowa produkcja cementu, wynosząca 6 tys. ton cementu na rok wzrosła do 65 tys., kiedy w roku 1892 zastąpiono dotychczasowe piece piecami nowszego typu.
W 1885 roku również zostały uruchomione w byłym zaborze austriackim 2 cementownie: "Szczakowa" w Szczakowej, gdzie produkowano 12,5 tys. ton cementu portlandzkiego i 17,5 tys. ton wapna budowlanego. Obok produkcji cementu, od 1903 r. fabryka ta prowadziła wypał dolomitu dla przemysłu metalurgicznego. Był to jeden z największych dostawców prażonego dolomitu w Europie. Drugim zakładem cementowym była "Bonarka", wybudowana w Krakowie. Zainstalowano tam piece szybowe o ruchu ciągłym.
W 1889 roku w Goleszowie na Śląsku Cieszyńskim wybudowano cementownię "Goleszów". Początkowo posiadała 12 pieców szybowych o łącznej wydajności 180-200 ton cementu na dobę. W 1910 r. rozpoczęto przebudowę cementowni, instalując w miejsce pieców szybowych piece obrotowe i w 1913 r. cementownia osiągnęła wielkość produkcji ponad 95 tys. ton cementu.
Pięć lat później, w 1894 r., w pobliżu Lublina została uruchomiona cementownia "Firley". Cementownię wyposażono w 3 piece szybowe. Wydajność cementowni wynosiła wówczas 80 ton na dobę.
W tym samym roku (podaje się również rok 1899) uruchomiono fabrykę "Klucze" koło Rabsztyna w rejonie Olkusza.
W latach 1897-98 zbudowano cementownię "Rudniki" pod Częstochową.
Większy rozwój przemysłu cementowego na terenie zaboru rosyjskiego datuje się od roku 1897. W latach 1898-99 zostało uruchomione następnych 6 zakładów: "Łazy" koło Zawiercia, "Opoczno" koło Radomia, "Wrzosowa" koło Częstochowy, "Kielce" oraz "Ogrodzieniec" koło Zawiercia. Na Wołyniu uruchomiono cementownię "Wołyń".
W stosunkowo krótkim czasie, tj. w ciągu zaledwie 15 lat, w zaborze rosyjskim i austriackim powstało 13 zakładów cementowych, z czego w zaborze rosyjskim uruchomiono aż 8 cementowni w ciągu 3 lat. W roku 1900 wyprodukowano w zaborze rosyjskim 112 300 ton cementu, a import cementu z zagranicy wynoszący w latach 1894-97 średnio 7-9 tys. ton cementu, spadł w 1900 r. do 1 tys. ton. Takie ożywienie w przemyśle cementowym wynikało jednak z chwilowej koniunktury, wynikającej głównie z rozbudowy przemysłu oraz takich miast jak Warszawa, Łódź. W roku 1908 cementownie zaboru rosyjskiego założyły Centralne Biuro Sprzedaży Fabryk Portland Cementu w Warszawie, które koordynowało produkcję w zależności od popytu. W rezultacie całkowicie zamknięto zakład "Kielce" a "Opoczno" i "Rudniki" wstrzymały produkcję na jakiś czas.
Pod koniec 1913 r. uruchomiono cementownię "Wiek" w Ogrodzieńcu koło Zawiercia. Zakład wyposażono w piec obrotowy o wydajności 160 ton na dobę, pracujący metodą mokrą. Rozpoczęto także budowę cementowni w Morawinie koło Rejowca. Przed wybuchem I wojny światowej została całkowicie przebudowana cementownia "Rudniki"- zainstalowano piec obrotowy i nowe młyny do przemiału klinkieru i węgla, jednak nie uruchomiono już tego zakładu przed wybuchem wojny. W 1914 roku uruchomiono cementownię "Roś" koło Wołkowyska w rejonie Grodna o wydajności rocznej 90 tys. ton cementu.
W roku 1913 wybudowano w zaborze austriackim cementownię "Górka" w Sierszy koło Trzebini, wyposażając ją w dwa piece obrotowe o wydajności 120 ton na dobę każdy. Równocześnie, w latach 1912-14 zmodernizowano cementownię "Bonarka", uruchamiając 4 piece obrotowe, pracujące metodą mokrą. Roczna produkcja tej cementowni wzrosła do około 60 tys. ton cementu.
Przed wybuchem I wojny światowej na terenie zaboru austriackiego istniały 4 cementownie: "Szczakowa", "Bonarka", "Goleszów" i "Górka", wyposażone w najlepsze, jak na owe czasy, urządzenia techniczne.
Ogółem, na ziemiach polskich w trzech zaborach istniało w 1914 r. 16 czynnych cementowni, 2 nieczynne i jedna w budowie. Spośród czynnych zakładów, 7 cementowni było w zaborze rosyjskim ("Grodziec", "Wysoka", "Łazy", "Wrzosowa", "Klucze", "Ogrodzieniec" i "Firley"). Roczna zdolność produkcyjna wszystkich cementowni wynosiła wtedy ponad 1,3 mln ton cementu, a wykorzystanie tej zdolności było na poziomie 63%.
W czasie I wojny światowej przemysł cementowy na ziemiach polskich uległ w dużym stopniu
zniszczeniu lub rekwizycji. W ten sposób przestała istnieć cementownia "Firley" w Lublinie, a urządzenia cementowni "Wołyń" i "Roś" zostały wywiezione do Rosji.
Wysoka w prasie
Ekstremalna jazda w kamieniołomie Wysoka
Mimo iż Wysoka to nieznana miejscowość, jest atrakcyjna pod różnymi względami...
W ubiegłą sobotę, 20 marca na terenie kamieniołomu w miejscowości Wysoka w gminie Łazy odbyły II Jurajskie Mistrzostwa Off-Road. W czasie tegorocznej imprezy na linii startu pojawiło się ponad 30 załóg z całej Polski.
Miłośnicy ekstremalnej jazdy wystartowali w trzech kategoriach: Challenge (CHL) przeznaczona dla samochodów terenowych o maksymalnej pojemności 2000 centymetrów sześciennych, Advance (ADV) dla pojazdów przekraczających tę pojemność; Quad Adventure (QAD) czyli klasa quadów.
Kierowcy samochodów terenowych zmagali się na wytyczonej trasie o kształcie pętli przez 240 niebezpiecznych i pełnych adrenaliny minut. Natomiast czas jazdy dla quadów wynosił 150 minut.
Jak na tego typu sport, również i w tym roku nie obyło się bez stłuczek, dźwięku pękającej stali czy przegrzania silników. Nie wszystkie drużyny dojechały w całości do mety, niemniej zadowolenie na twarzach wszystkich uczestników rajdu było bardzo widoczne.
II Jurajskie Mistrzostwa Off-Road to czwarta taka impreza w Gminie Łazy. W ubiegłym roku zawodnicy ścigali się w kamieniołomie w Niegowonicach. Natomiast w listopadzie 2008 roku zorganizowano Silesia Quad Adventure, czyli ekstremalny rajd przeprawowy dla miłośników quadów. Zaś w 2007 roku w Niegowonicach miał miejsce odcinek specjalny ogólnopolskiego rajdu Poland Trophy 2007.
Poniżej lista zwycięzców:
Klasa – Advance
1. Marek Temple i Witold Grabowski
2. Kazimierz Bzdyk i Wojciech Topór
3. Krzysztof Bugajski i Dominik Bugajski
Klasa – Challenge
1. Andrzej Biedroń i Jacek Bełzak
2. Tomek Wyrwas i Marcin Liwoch
3. Jan Borek i Robert Kobylarczyk
Klasa – Quad Adventure
1. Fabian Czapla
2. Paweł Kowalski
3. Janusz Bobela
A w DZIENNIKU ZACHODNIM
Ponad trzydzieści ekip z całej Polski stanęło na starcie II Jurajskich Mistrzostw Off-Road-u, które odbyły się w sobotę na terenach nieczynnego kamieniołomu Wysoka w gminie Łazy. Zmagania z terenowymi przeszkodami i masami błota na trasie obserwowały tłumy kibiców. Tym razem klasą dla siebie byli reprezentanci Krakowa, którzy zwyciężyli we wszystkich trzech kategoriach.
- Jest to ciekawie usytuowany teren, nie wykorzystany w żaden sposób, więc zamiast rozjeżdżać lasy wolimy spotkać się tutaj - stwierdził Maciej Rachtan, dyrektor II Jurajskich Mistrzostw Off-Road, zorganizowanych przez gminę Łazy.
W trasę wyruszyło 11 zwolenników quadów oraz 20 ekip jeżdżących samochodami terenowymi z napędem na cztery koła. Mieli do pokonania trasę o długości 1,7 km, pełną dziur i zakrętów. Jako pierwsi, do rywalizacji ruszyli kierowcy w klasie Quad Adventure. Przez 2,5 godziny jazdy, trasę uformowaną na kształt pętli. - Trasa była bardzo trudna, jak nigdy, choć startuję od lat w wielu tego typu zawodach - stwierdził
Nissan NV200
VAN roku 2010. Nowy może więcej!
www.nissan.pl
Windows Azure™
Używaj Danych w Cloud z Windows Azure™. Dowiedz Się Więcej Dzisiaj!
Microsoft.pl/Cloud
Bankowy lider faktoringu
Sprawdź naszą szeroką ofertę faktoringową na:
www.Raiffeisen.pl
Reklamy BusinessClick
Fabian Czapla, który po przejechaniu 56 okrążeń zajął pierwsze miejsce.
Na linii startu aut terenowych doszło do kolizji. Jedna z drużyn przypłaciła to przedziurawionym kołem. - By ukończyć taki wyścig nie wystarczy sam sprzęt - mówi Marcin Korpok, mechanik w drużynie Off-Road Special Preparation 4x4. - Oczywiście wzmocnione zawieszenie, większe koła, mocniejsze pasy bezpieczeństwa to podstwa, jednak często wygrana zależy od siły fizycznej i charakteru kierowcy - dodaje. W kategorii Advance zwyciężył Marek Tempela z pilotem Witoldem Grabowskim a w kategorii Challenger Andrzej Biedroń i Jacek Bełzak.
Mimo iż Wysoka to nieznana miejscowość, jest atrakcyjna pod różnymi względami...
W ubiegłą sobotę, 20 marca na terenie kamieniołomu w miejscowości Wysoka w gminie Łazy odbyły II Jurajskie Mistrzostwa Off-Road. W czasie tegorocznej imprezy na linii startu pojawiło się ponad 30 załóg z całej Polski.
Miłośnicy ekstremalnej jazdy wystartowali w trzech kategoriach: Challenge (CHL) przeznaczona dla samochodów terenowych o maksymalnej pojemności 2000 centymetrów sześciennych, Advance (ADV) dla pojazdów przekraczających tę pojemność; Quad Adventure (QAD) czyli klasa quadów.
Kierowcy samochodów terenowych zmagali się na wytyczonej trasie o kształcie pętli przez 240 niebezpiecznych i pełnych adrenaliny minut. Natomiast czas jazdy dla quadów wynosił 150 minut.
Jak na tego typu sport, również i w tym roku nie obyło się bez stłuczek, dźwięku pękającej stali czy przegrzania silników. Nie wszystkie drużyny dojechały w całości do mety, niemniej zadowolenie na twarzach wszystkich uczestników rajdu było bardzo widoczne.
II Jurajskie Mistrzostwa Off-Road to czwarta taka impreza w Gminie Łazy. W ubiegłym roku zawodnicy ścigali się w kamieniołomie w Niegowonicach. Natomiast w listopadzie 2008 roku zorganizowano Silesia Quad Adventure, czyli ekstremalny rajd przeprawowy dla miłośników quadów. Zaś w 2007 roku w Niegowonicach miał miejsce odcinek specjalny ogólnopolskiego rajdu Poland Trophy 2007.
Poniżej lista zwycięzców:
Klasa – Advance
1. Marek Temple i Witold Grabowski
2. Kazimierz Bzdyk i Wojciech Topór
3. Krzysztof Bugajski i Dominik Bugajski
Klasa – Challenge
1. Andrzej Biedroń i Jacek Bełzak
2. Tomek Wyrwas i Marcin Liwoch
3. Jan Borek i Robert Kobylarczyk
Klasa – Quad Adventure
1. Fabian Czapla
2. Paweł Kowalski
3. Janusz Bobela
A w DZIENNIKU ZACHODNIM
Ponad trzydzieści ekip z całej Polski stanęło na starcie II Jurajskich Mistrzostw Off-Road-u, które odbyły się w sobotę na terenach nieczynnego kamieniołomu Wysoka w gminie Łazy. Zmagania z terenowymi przeszkodami i masami błota na trasie obserwowały tłumy kibiców. Tym razem klasą dla siebie byli reprezentanci Krakowa, którzy zwyciężyli we wszystkich trzech kategoriach.
- Jest to ciekawie usytuowany teren, nie wykorzystany w żaden sposób, więc zamiast rozjeżdżać lasy wolimy spotkać się tutaj - stwierdził Maciej Rachtan, dyrektor II Jurajskich Mistrzostw Off-Road, zorganizowanych przez gminę Łazy.
W trasę wyruszyło 11 zwolenników quadów oraz 20 ekip jeżdżących samochodami terenowymi z napędem na cztery koła. Mieli do pokonania trasę o długości 1,7 km, pełną dziur i zakrętów. Jako pierwsi, do rywalizacji ruszyli kierowcy w klasie Quad Adventure. Przez 2,5 godziny jazdy, trasę uformowaną na kształt pętli. - Trasa była bardzo trudna, jak nigdy, choć startuję od lat w wielu tego typu zawodach - stwierdził
Nissan NV200
VAN roku 2010. Nowy może więcej!
www.nissan.pl
Windows Azure™
Używaj Danych w Cloud z Windows Azure™. Dowiedz Się Więcej Dzisiaj!
Microsoft.pl/Cloud
Bankowy lider faktoringu
Sprawdź naszą szeroką ofertę faktoringową na:
www.Raiffeisen.pl
Reklamy BusinessClick
Fabian Czapla, który po przejechaniu 56 okrążeń zajął pierwsze miejsce.
Na linii startu aut terenowych doszło do kolizji. Jedna z drużyn przypłaciła to przedziurawionym kołem. - By ukończyć taki wyścig nie wystarczy sam sprzęt - mówi Marcin Korpok, mechanik w drużynie Off-Road Special Preparation 4x4. - Oczywiście wzmocnione zawieszenie, większe koła, mocniejsze pasy bezpieczeństwa to podstwa, jednak często wygrana zależy od siły fizycznej i charakteru kierowcy - dodaje. W kategorii Advance zwyciężył Marek Tempela z pilotem Witoldem Grabowskim a w kategorii Challenger Andrzej Biedroń i Jacek Bełzak.
Subskrybuj:
Posty (Atom)